Drenthe

Koffie hoorde al vroeg bij het dagelijks leven in Drenthe. Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog was echte koffie schaars, rationering liep tot 1958. Toen de rantsoenen verdwenen, keerde het vertrouwde bakkie razendsnel terug op tafel en kreeg elke gast weer standaard een kop aangeboden.

Het koffietafel‑ritueel groeide uit tot een vaste vorm van gastvrijheid. Bij een traditioneel groevemaal werd troost geschonken met koffie en krentenbollen. Halverwege de ochtend klonk overal koffietijd; boeren, bouwvakkers en kantoor­medewerkers namen tegelijk pauze.

Rond 2014 bleek de liefde nog onveranderd sterk: in de drie noordelijke provincies, inclusief Drenthe, bestond 28% van alle gedronken dranken uit koffie. Landelijk lag dat aandeel rond 23%. Zo bleef de provincie kampioen stevige filterkoffie.

Hoewel dorpskroegen al sinds de negentiende eeuw koffie schonken, duurde het lang voor de derde koffiegolf Drenthe bereikte. Pas na 2020 verschenen moderne branders die inzetten op kwaliteit, herkomst en sociale impact.

– Koffielust uit Veenhuizen koopt bonen via direct trade, gebruikt een elektrische brander en biedt werkplekken aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.

– Drents Bakkie in Emmen lanceerde blends als Bakkie Nicaragua en zamelt koffiedik in voor compost, waarmee CO₂‑uitstoot daalt.

– SIJL Coffee opende in 2022 in Assen als eerste micro­brander in 45 jaar. Het combineert espressobar, bonbonwinkel en omni‑roast aanpak onder één dak.

– Frans de Grebber Coffee Roasters in Meppel maalt bonen op verzoek en verkoopt zowel eigen melanges als apparatuur, waardoor klanten ter plekke hun ideale maling kiezen.

Deze kleinschalige branders leveren vooral aan consumenten, lokale cafés en streekwinkels. Kwaliteit weegt zwaarder dan massadistributie, en de Drent drinkt steeds vaker bonen van eigen bodem.

Elke woensdag rond 11:40 uur luistert de provincie naar Koffie en Keuvelen op Radio Drenthe. Het moment valt precies in de koffiepauze en verbindt luisteraars via gedeelde verhalen.

Open Coffee netwerk­bijeenkomsten in Emmen, Hoogeveen en Tynaarlo tonen hoe ondernemend Drenthe zaken bespreekt met een dampende mok in de hand. De drempel blijft laag, de contacten blijven waardevol.

Culinaire festivals zoals Preuvenement Assen bieden barista‑acts tussen streekgerechten, terwijl foodtruck­evenementen in Emmen specialty cold brew serveren naast barbecue en streetfood. Workshops bij Koffielust en andere branders laten bezoekers verschillende zetmethoden proeven en begrijpen.

Drentse huishoudens drinken nog steeds vooral filterkoffie, vaak zwart of met een scheutje melk. Jongere stedelingen ontdekken echter cappuccino en latte macchiato, waardoor espresso­bars terrein winnen.

Slow coffee maakt een comeback. Handmatige pour‑over, French press en AeroPress springen in het oog als symbool voor aandacht en smaak. Kenners waarderen de nuance en delen tips online.

In de keuken groeit de investering in luxe apparatuur. Volautomatische bean‑to‑cup machines en maalschijven met nauwkeurige instellingen worden gemeengoed, zelfs in kleine dorpen.

Ondanks die thuisfocus opent de horeca nieuwe deuren. Franchise­keten 30ML Coffee & Food kondigde een vestiging in Emmen aan, en succes van Sijl bewijst dat de vraag naar een tweede huiskamer met topkoffie stijgt.

Circulariteit krijgt vorm via koffiedik­recycling. Drents Bakkie en partners gebruiken gebruikte koffie als bodemverbeteraar, waardoor afval daalt en tuinen floreren.

Koffielust roostert elektrisch, hergebruikt bijproducten en schakelt over op volledig recyclebare verpakkingen. Zo vermindert elk pak bonen de milieu­belasting.

Meppel behaalde in 2010 als eerste Drentse gemeente de Fairtrade‑titel. Winkels en cafés serveren sindsdien gecertificeerde koffie, wat producenten een eerlijker inkomen oplevert. Westerveld en andere plaatsen volgden het voorbeeld.

Een warm gebaar komt jaarlijks terug: Lions Clubs zamelen Douwe Egberts waardepunten in en wisselen ze om voor koffie voor de voedselbank. In 2022 leverde dat 500 pakken op, goed voor talloze troostrijke koppen.

Zorgorganisatie Vanboeijen serveert sinds 2023 klimaatneutrale koffie dankzij Melange d’Or. Het initiatief toont dat organisaties concrete stappen zetten om de CO₂‑voetafdruk van hun kopje te beperken.

Drenthe kent een diepgewortelde koffietraditie die zich aanpast aan moderne smaken en duurzame eisen. Lokale branders, evenementen en bewuste consumenten zorgen samen voor een levendige markt. Het vertrouwde bakkie blijft, maar krijgt vaker een verhaal over herkomst, mens en milieu mee. Dat maakt iedere slok nét iets rijker.