Zwolle

Zwolle kent een lange koffiegeschiedenis die teruggaat tot de Hanze. Al in de vroege negentiende eeuw openden de eerste branderijen langs de Thorbeckegracht. De handel in exotische bonen zette de stad op de koffieroute van Europa. Een kop koffie werd al snel een vast ochtendritueel voor Zwollenaren.

Sinds 1930 bewaakt Mocca d’Or het ambacht van langzaam branden. Het merk groeide van een kleine bakkerij tot een werkgever van 75 mensen met een hypermodern roostcentrum. In Dijkstraat houdt ’t Konkeltje de sfeer van de jaren vijftig levend, compleet met een koffie‑museum dat toeristen trekt. Bezoekers proeven er geschiedenis en vakmanschap in één slok.

Hedendaagse espressobars zetten die traditie voort met frisse energie. In de Misset Koffie Top 100 van 2018 scoorde Zwolle zeven plaatsen en eindigde direct achter Amsterdam. Bar & Brood sprong eruit op nummer tien dankzij strakke espresso’s, terwijl De Gillende Keukenmeiden indruk maakte met taart en latte.

– Mocca d’Or: vlaggenschip sinds 1930, slow‑roast en directe handel.
– Sam’s Specialty Coffee: kiest per klant bonen zonder meerprijs.
– Espressobar Maling: huiselijke sfeer en filteropties.
– Bar & Brood: top‑10 notering, eenvoud met kennis.
– De Gillende Keukenmeiden: beroemde citroencake bij Braziliaanse koffie.

Rond de uitreiking van de Koffie Top 100 stijgt de spanning. Barista’s poetsen molens, experimenteren met nieuw‑oogst bonen en oefenen latte‑art tot diep in de nacht. Cafés zetten schermen klaar om de livestream te volgen en vieren een plek in de lijst met extra proeverijen. De ranking fungeert zo als jaarlijkse motivator om constant te blijven verbeteren.

Lokale koffiedrinkers blijven trouw aan het vertrouwde bakje zwart. Filterkoffie neemt nog altijd een kwart van de markt, met cappuccino op twintig procent. Toch groeit de honger naar variatie: cold brew, V60 en haver‑lattes winnen terrein, vooral onder studenten. Praat in de rij en smaaktonen als chocolade of citrus komen spontaan ter tafel.

Cijfers onderstrepen die ontwikkeling. Ruim de helft van de Nederlanders drinkt meer dan één kop per dag en één op acht drie koppen of meer. In 2023 dronk 57 % zijn koffie zwart, terwijl 43 % melk toevoegde. Thuis blijft de favoriete plek, maar Zwollenaren bezoeken vaker cafés dankzij het grote aanbod en de gezelligheid.

Techniek tilt het vak naar een hoger plan. In het nieuwe brandcentrum zet Mocca d’Or restwarmte om in koele lucht via een baanbrekend thermo‑akoestisch systeem van startup SoundEnergy. De installatie knipt de vraag naar gewone airco’s fors terug en verlaagt zo het stroomverbruik. Het voorbeeld laat zien dat innovatie én smaak hand in hand gaan.

Duurzaamheid krijgt steeds meer smaak in Zwolle. Bijna een derde kiest Fairtrade of biologische bonen zodra die beschikbaar zijn. Anders Koffie speelt daarop in met een bezorgservice per bakfiets en herbruikbare verpakkingen. Het bedrijf maakt zelfs rugtassen van lege zakken en zeep van koffiedik.

Ook de gemeente denkt circulair. Het project Koffiedik‑tot‑Kroketten verzamelt gebruikte koffie via cargofietsen. Paddenstoelen groeien op de reststroom en veranderen later in vegetarische bitterballen. Daarmee bespaart de stad afval en schept werkplekken voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.

Evenementen houden de scene levendig. Workshops bij Sam’s of Maling leren bezoekers latte‑art binnen twee uur. De Smaakroute leidt wandelaars langs koffiepunten en het museum, terwijl de BioBeurs elk januari nieuwe bio‑innovaties presenteert. Fairtrade Week in het najaar geeft cafés een podium voor eerlijke deals.

Voor ondernemers zijn de signalen positief. Consumenten verwachten kwaliteit, dus investering in verse bonen en goed getraind personeel loont. Slimme combinaties met gebak, ontbijt of werkplekken verlengen verblijftijd en omzet. Tegelijk maakt Zwolles circulaire mentaliteit duurzame branding bijna verplicht.

Kortom, Zwolle toont hoe historie, vakmanschap en vooruitdenken samenkomen in één dampende kop. De stad blijft experimenteren, maar verliest nooit het warme hart voor een eenvoudig bakje koffie.