Ethiopië Chelbesa

Ethiopië Chelbesa van Badeta is een specialty coffee die koffieliefhebbers prikkelt met zijn florale geur en levendige smaak. Deze single-origin koffie uit Yirgacheffe biedt een kijkje in de wereld van Ethiopische kwaliteitskoffie, van de herkomst bij de boeren tot in jouw kopje. Hieronder lees je meer over de achtergrond, smaak en alle andere aspecten van deze unieke boon.

Deze koffie komt uit de beroemde Yirgacheffe-regio in het zuiden van Ethiopië, specifiek van het Chelbesa-wasstation in de Gedeb-zone. De bonen worden duurzaam geteeld door een collectief van ongeveer 672 kleinschalige koffieboeren uit de lokale gemeenschap. De koffiestruiken groeien op aanzienlijke hoogte – rond de 2.000 tot 2.200 meter boven zeeniveau – wat bijdraagt aan de kwaliteit en complexiteit van de koffie. In Chelbesa kweken de boeren hun koffie vaak in een semi-bosrijke omgeving, onder schaduw van inheemse bomen, wat de biodiversiteit ten goede komt. Deze hoge ligging en natuurlijke teeltomstandigheden van Chelbesa resulteren in koffiebessen van topkwaliteit, kenmerkend voor de hooggewaardeerde Yirgacheffe-streek.

Badeta staat bekend om het licht branden van hun Ethiopische koffies om de delicate smaken te behouden. Ethiopië Chelbesa wordt doorgaans licht gebrand – ver verwijderd van een donkere branding – zodat de oorspronkelijke fruitsmaken en aroma’s tot hun recht komen. Een lichte tot medium-lichte brandgraad geeft een kopje met sprankelende aciditeit en laat het terroir duidelijk spreken. Veel specialty branders raden deze koffie aan als filterbranding; de lichte roast zorgt ervoor dat de subtiele florale tonen en citrussmaken niet worden overstemd. Sommige branders (zoals Manhattan Coffee Roasters) bieden Chelbesa zelfs in meerdere brandprofielen aan – zowel voor filter als espresso – zodat de liefhebber kan kiezen hoe hij ervan wil genieten. Over het algemeen levert de branding van Chelbesa een levendige, aromatische koffie op die de kenmerkende Ethiopische smaaknuances schitterend weergeeft.

Ethiopië Chelbesa staat bekend om een verleidelijk smaak- en aromaprofiel. De geur is uitgesproken floraal, met tonen die doen denken aan jasmijnbloesem en rozen, naast een frisse citrusachtige toets van limoen of bergamot. Neem een slok en proef een elegant samenspel van fruit en zoetheid: sappige hints van perzik of nectarine (steenfruit) gaan hand in hand met een lichte citrustoon van bijvoorbeeld limoen of citroen. Ook kenmerkend is een thee-achtig karakter – veel proevers ontdekken nuances van zwarte thee of Earl Grey (bergamot) in de afdronk. Daarnaast geeft de koffie een subtiele zoetheid af; denk aan honing of bruine suiker die de heldere zuren mooi balanceert. Het resultaat is een heerlijk complex kopje met een schone, heldere smaak en een ronde body, waarin florale en fruitige elementen perfect in evenwicht zijn.

De Chelbesa-bonen ondergaan een klassieke washed verwerkingsmethode, wat bijdraagt aan de schone smaak in de kop. Nadat de koffiebessen met de hand zijn geplukt, worden ze eerst in water gelegd om onrijpe vruchten (de zogenaamde “floaters”) te verwijderen. Vervolgens worden de bessen ontpulpt om het vruchtvlees te scheiden van de bonen, en gaan de bonen gedurende circa 2 à 3 dagen in fermentatietanks voor een droge fermentatie. Na deze fermentatie worden de gefermenteerde mucilage-resten weggespoeld: de bonen worden grondig gewassen en daarna te drogen gelegd op verhoogde bedden in de Ethiopische zon. Het drogen op deze raised beds duurt ongeveer een week tot anderhalve week (meestal 7–10 dagen), waarbij de bonen regelmatig worden gekeerd voor een gelijkmatige droging. Dankzij deze zorgvuldige verwerkingsstappen – sorteren, fermenteren, wassen en langzaam drogen – levert Chelbesa een zuivere, elegante koffie op met verfijnde smaken, karakteristiek voor gewassen Yirgacheffe-koffie.

Deze koffie is 100% Arabica van oorsprong. In Ethiopië spreekt men vaak van heirloom of landras-variëteiten: dit verwijst naar de inheemse koffierassen die er van nature groeien, met een grote genetische diversiteit. Chelbesa bevat typisch dergelijke lokale variëteiten. Concreet bestaat deze lot uit de Ethiopische variëteiten Kurume (ook wel Korume) en Wolisho. Dit zijn twee veelvoorkomende lokale Arabica-variëteiten in Yirgacheffe die bekend staan om hun uitstekende kwaliteit en uitgesproken aroma’s. Omdat deze “Ethiopian heirloom” variëteiten door natuurlijke kruising zijn ontstaan, dragen ze bij aan het complexe smaakprofiel van de Chelbesa-koffie. Kortom, de combinatie van Arabica landrassen zoals Wolisho en Kurume maakt deze koffie extra interessant, met de karakteristieke florale en fruitige eigenschappen die liefhebbers van Ethiopische koffie zo waarderen.

Badeta en zijn partners hechten veel waarde aan duurzame en eerlijke koffieproductie. De Ethiopië Chelbesa is duurzaam geteeld; Badeta werkt samen met boeren en importeurs die milieuvriendelijke praktijken toepassen en de boeren eerlijk betalen voor hun koffie. De producerende partner in Ethiopië, SNAP Specialty Coffee, speelt hier een grote rol in. SNAP, opgericht in 2008, beheert het Chelbesa-wasstation en nog enkele andere stations, en zet zich in voor hoge kwaliteit én het welzijn van de boeren. Zo focust SNAP op consistente kwaliteit, educatie en duurzaamheid: het bedrijf heeft bijvoorbeeld meer dan 6.000 lokale boeren getraind in betere landbouwtechnieken, bodembeheer en klimaatbestendige methoden zoals wisselbouw. De koffie in Chelbesa wordt bovendien verbouwd in een schaduwrijk, semi-forest systeem, wat de natuur ontziet en de ecologie ondersteunt. Door bewuste keuzes in de hele keten – van teelt tot transport – en directe samenwerking met de gemeenschap, zorgt Badeta ervoor dat deze koffie niet alleen lekker is, maar ook een positieve impact heeft op mens en milieu.

Om optimaal van de Ethiopië Chelbesa te genieten, wordt meestal een filterzetmethode aangeraden. Dankzij het lichte brandprofiel komen de fijne smaken het best tot hun recht met slow coffee methoden zoals de V60 dripper, Chemex, AeroPress of zelfs een French Press. Gebruik bij voorkeur versgemalen koffie en water net van de kook (rond 93–94 °C) voor de extractie. Een vuistregel is een verhouding van ongeveer 1 deel koffie op 15 à 16 delen water; bijvoorbeeld ~20 gram koffie voor ~300 ml water, afhankelijk van gewenste sterkte. Schenk eerst een beetje water op de gemalen koffie voor een korte bloom van ~30 seconden, zodat de koffiebloemen hun aroma’s vrijlaten. Vervolgens kun je in fases of geleidelijk opgieten tot het volledige volume bereikt is. In totaal mik je op een doorlooptijd van zo’n 3 à 4 minuten voor een gebalanceerde kop. Het resultaat in de mok is een helder en aromatisch brouwsel met alle kenmerkende florale en fruitige tonen van Chelbesa. Liever espresso? Dat kan ook – sommige branders branden Chelbesa ook speciaal voor espresso – maar reken op een lichte, fruitige espresso met veel aroma. Wie experimenteel is ingesteld, kan met maalgraad en doorlooptijd spelen om de perfecte zetting voor deze koffie te vinden. Het belangrijkste advies: geniet bewust van elke slok, want deze koffie biedt bij de juiste bereiding een verfijnde smaakervaring.

Ethiopië Chelbesa heeft zich bewezen als een hooggewaardeerde koffie in de specialtywereld. In cupping-beoordelingen door experts scoort deze koffie steevast in de hoge 80 punten op de 100-punt schaal van de Specialty Coffee Association – typisch rond de 87 punten of hoger. Zo’n score duidt op een uitstekende kwaliteit met bijzondere smaaknuances. Het is dus geen verrassing dat deze koffie veel lof ontvangt. De producent SNAP en de Chelbesa-wasstation zijn bovendien regelmatig onderscheiden; verschillende koffielots van SNAP hebben al internationale prijzen in de wacht gesleept vanwege hun uitmuntende kwaliteit. Ook op kleinere schaal krijgt Chelbesa waardering: veel specialty koffiebranders wereldwijd nemen dit microlot op in hun aanbod en prijzen de verfijnde smaak. Proevers roemen vooral de elegante balans en complexiteit – zo wordt Chelbesa vaak geprezen om zijn “schone”, florale karakter en levendige citrustonen. Kortom, deze koffie heeft de erkenning gekregen die hij verdient, en geldt als een favoriet onder kenners die op zoek zijn naar een top-Ethiopiër.

Het verpakkingsontwerp van Badeta voor de Ethiopië Chelbesa is modern en opvallend. De koffie wordt doorgaans verkocht in zakken van 250 gram, met optie voor grotere verpakking van 1 kg voor wie meer wil inslaan. De zakken zijn voorzien van een aromaklep (ventiel) en een hersluitbare strip, zodat de versgebrande bonen zo lang mogelijk vers blijven na opening. Elke koffiesoort heeft bij Badeta zijn eigen kleurrijke label. Op de verpakking van Chelbesa staan alle belangrijke details duidelijk vermeld: de herkomst (land en regio), de hoogte van de teelt, de verwerkingsmethode en zelfs proefnotities worden op het etiket gedrukt. Badeta kiest voor een frisse, minimalistische stijl met speelse kleuren en grafische accenten, waardoor hun koffiezakken direct herkenbaar zijn op het schap. Het resultaat is niet alleen een lust voor het oog, maar ook praktisch – de verpakking beschermt de bonen goed en vertelt in één oogopslag het verhaal van de koffie die erin zit.

Ethiopië Chelbesa is bij Badeta verkrijgbaar zolang de voorraad strekt, aangezien het om een seizoensgebonden specialty koffie gaat. Meestal wordt deze koffie aangeboden na de oogst- en verwerkingsperiode, wat betekent dat hij in beperkte batches beschikbaar is (vaak enkele maanden na de jaarlijkse oogst in Ethiopië). Consumenten kunnen de Chelbesa rechtstreeks bij Badeta aanschaffen, zowel los als via een koffie-abonnement voor regelmatige levering. De prijs voor een zakje van 250 gram ligt rond de €14 à €15, wat gangbaar is voor hoogwaardige microlot-koffie. Wie meer nodig heeft, kan doorgaans een kilo verpakking kopen voor een voordeligere kiloprijs – bij Badeta kost 1 kg Chelbesa rond de €55. Deze prijs weerspiegelt de bijzondere kwaliteit en het handwerk dat in elke stap van boon tot kop zit. Dankzij de mogelijkheid van een abonnement en de optie om verschillende hoeveelheden te kiezen, is deze exclusieve koffie toch toegankelijk voor zowel nieuwsgierige thuisbarista’s als koffiebars die hun gasten iets speciaals willen voorschotelen. Wees er snel bij wanneer Chelbesa beschikbaar is, want zulke gewilde origin-koffies kunnen snel uitverkocht raken onder de kenners.