Drenthe

Drenthe geniet al jaren van een hechte koffiecultuur. Van het traditionele ochtend “bakkie” tot de opmars van hippe microbranders, koffie verbindt bewoners, bezoekers en ondernemers. Dit artikel schetst de ontwikkeling, de spelers en de trends die de Drentse koffie‑industrie vormgeven. De focus ligt op concrete feiten en frisse voorbeelden, zodat liefhebbers snel zien wat er speelt en waar kansen liggen.

Na de Tweede Wereldoorlog bleef koffie tot 1958 gerantsoeneerd. Toen de schaarste verdween, hervond koffie meteen haar vaste plaats in ieder Drents huishouden. Koffie hoorde bij gastvrijheid, bij de koffietafel én bij het “groevemaal” na een uitvaart. Rond 2014 dronken Noord‑Nederlanders, inclusief Drenthe, 28 procent van hun dagelijkse drank in de vorm van koffie, tegen circa 23 procent elders. Dat cijfer onderstreept de blijvende liefde voor een eenvoudig, sterk brouwsel.

In dorpen prijken filtermachines al sinds de jaren 60 op het aanrecht. Een vaste koffietijd rond tien uur werd een ankerpunt voor boeren, bouwvakkers en kantoorwerkers. Die gewortelde routine verklaart waarom cappuccino’s en latte’s hier later aansloegen dan in grote steden, al wint variatie inmiddels terrein onder jongere stedelingen.

Sinds 2020 boomt de zogenaamde derde koffiegolf ook in Drenthe. Nieuwe branders koppelen vakmanschap aan lokale trots en sociale impact. Hun doel: smaakvolle, eerlijk verhandelde bonen bij de consument brengen én de gemeenschap versterken.

• Koffielust (Veenhuizen), een elektrischeroster, koopt bonen direct bij boeren en biedt werkplekken aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
• Drents Bakkie (Emmen) koppelt regionale jobs aan blends als “Bakkie Nicaragua” en zamelt koffiedik in voor hergebruik in tuinen.
• SIJL Coffee (Assen) introduceerde na 45 jaar weer een stadsbranderij in de hoofdstad en verkoopt omni‑roast single origins online.
• Frans de Grebber (Meppel) maalt bonen op verzoek en fungeert als one‑stop‑shop voor vers gebrande koffie en apparatuur.

Koffie verbindt Drenthenaren niet alleen thuis maar ook buitenshuis. Elke woensdag rond 11.40 uur luistert het publiek naar “Koffie en Keuvelen” op Radio Drenthe, een moment waarop historie en verhalen samenkomen tijdens de koffiepauze. Netwerkevents zoals Open Coffee Emmen trekken maandelijks ondernemers die ideeën uitwisselen met dampende mokken in de hand. Festivals als Preuvenement Assen en het rondreizende Barrel Food Truck Fest bieden ruimte aan koffiestands tussen culinaire kraampjes. Daarnaast organiseren branders proeverijen en barista‑workshops, waardoor consumenten smaken leren herkennen én waarderen.

Hoewel filterkoffie nog steeds de nummer‑één keuze is, groeit de vraag naar kwaliteit en diversiteit. Steeds meer huishoudens schaffen bonenmachines, burr‑molens of slow‑coffee‑sets aan. Handmatige pour‑overs en French press komen terug als trendy bereidingswijze. Thuis blijft circa 70 procent van alle koffie genuttigd, maar de opkomst van specialty‑cafés in Assen en Emmen laat zien dat men graag betaalt voor een betere beleving op locatie. Ketens zoals 30ML kondigden al vestigingsplannen aan omdat de provincie klaar is voor barista‑gemaakt vakwerk.

Groene en sociale initiatieven kleuren de Drentse koffiesector. Ondernemers beperken afval, besparen energie en steunen eerlijke handel. Zulke acties passen bij de bredere provinciale ambitie om circulair en klimaatneutraal te werken.

• Drents Bakkie hergebruikt koffiedik als meststof en verkleint daarmee de CO₂‑voetafdruk.
• Koffielust roostert elektrisch, minimaliseert transport en stapt over op volledig recyclebare verpakkingen.
• Meppel draagt sinds 2010 de titel Fairtrade Gemeente en stimuleert horeca om gecertificeerde koffie te schenken.
• In 2023 ging zorginstelling Vanboeijen over op klimaatneutrale koffie van Melange d’Or.
• Lions Clubs verzamelden Douwe Egberts‑punten voor 500 pakken koffie voor de Voedselbank, zodat iedereen van een warme kop kan genieten.

Drenthe combineert traditie met innovatie. Het vertrouwde bakje blijft, maar krijgt gezelschap van verfijnde micro‑branden, duurzame initiatieven en een bloeiende koffiebelevingssector. Dat maakt de provincie aantrekkelijk voor liefhebbers die smaak, verhaal en verantwoordelijkheid in één kop zoeken. De toekomst smaakt dus niet alleen sterk, maar ook steeds socialer en groener.