Guatemala

Rum Baba Coffeeroasters uit Amsterdam staat bekend om zijn levendige, kwalitatieve koffies. Eén van hun vaste pareltjes is de Guatemala Mam Huehuetenango – een veelzijdige single-origin die zowel kenners als dagelijkse koffiedrinkers weet te bekoren. Hieronder een overzicht van de belangrijkste kenmerken van deze koffie, van herkomst en branding tot smaak en duurzaamheid.

Deze koffie komt uit de beroemde hooglanden van Huehuetenango in het noordwesten van Guatemala. De bonen worden verbouwd door kleinschalige familieboeren (gemiddeld ~1,5 hectare per boerderij) in dorpen als San Pedro Necta en Todos Santos Cuchumatán. Veel van deze boeren behoren tot de Mam, een inheemse Maya-gemeenschap waaraan de koffie zijn naam ontleent. De hooggelegen plantages op circa 1500–1900 meter hoogte profiteren van ideale omstandigheden en leveren dense, hoogwaardige bonen. Het terrein is ruig en afgelegen, maar dankzij lokale samenwerking en vakmanschap kunnen deze koffieboeren toch hun oogst succesvol verwerken en exporteren.

Rum Baba brandt deze Guatemala licht om de frisse fruittonen en zoete nuances maximaal tot hun recht te laten komen. De lichte roast (filterbranding) accentueert de levendige smaak van rode appel en de zachte cacao-ondertoon, terwijl de natuurlijke rietsuikerzoetheid behouden blijft. Het resultaat is een gebalanceerde kop koffie die helder en soepel smaakt, ideaal voor filterbereiding. Deze koffie is weliswaar seizoensgebonden, maar dankzij een consistente brandkwaliteit behoudt hij telkens zijn vertrouwde karakter en blijft hij een vaste waarde in het assortiment. Voor liefhebbers van espresso bestaat er ook een medium gebrande ‘Classic’ variant; deze iets donkerdere branding maakt de koffie veelzijdig inzetbaar, van zwarte koffie tot cappuccino.

In de kop proef je een aangename mix van zoetheid, chocolade en fruit. De smaak opent met tonen van rietsuiker – een zachte, bijna karamelachtige zoetheid – gevolgd door een rijke cacao/chocolade ondertoon. Tegelijkertijd geeft een hint van rode appel een frisse, fruitige kick die zorgt voor een lichte, sappige aciditeit. Deze combinatie maakt de koffie vol van smaak maar toch gebalanceerd; drinkers omschrijven het aroma als soepel en uitnodigend. Sommigen ontdekken zelfs subtiele nuances van karamel of rode wijn in het bouquet, wat de complexiteit van deze Huehuetenango-koffie weerspiegelt.

Deze koffie is fully washed verwerkt, wat betekent dat na de pluk het vruchtvlees van de bessen wordt verwijderd en de bonen worden gefermenteerd en schoongespoeld met water. Elke kleine boer beschikt over een eigen micro-wasstation om dit proces lokaal uit te voeren; zo kunnen ze zorgvuldig alleen de rijpe bessen pulpen en gecontroleerd fermenteren. Na het wassen worden de bonen traditioneel in de zon gedroogd totdat het ideale vochtgehalte is bereikt. De gewassen verwerkingsmethode resulteert in een schone, heldere koffiesmaak waarin de terroirkenmerken goed tot uiting komen, zonder overmatige fermentatietonen. Het vergt veel aandacht en water, maar de kleine schaal van elke boer maakt een nauwkeurige verwerking mogelijk – en dat proef je terug in de kwaliteit.

Deze koffie bestaat uit 100% Arabica-bonen, met een mix van zowel traditionele als lokale variëteiten. Op de verpakking worden vier variëteiten vermeld: Bourbon, Caturra, Catuai en Pache. Bourbon is een oude heirloom-variëteit die bekendstaat om zijn zoete, rijke smaak; Caturra en Catuai zijn modernere variëteiten (afkomstig uit Bourbon/Typica) die veel in Centraal-Amerika worden verbouwd en uitstekende kopkwaliteit leveren. Opvallend is de variëteit Pache – een dwergmutatie van Typica die in 1949 in Guatemala is ontdekt. Deze mix van cultivars, alle geschikt voor teelt op hooggelegen grond, draagt bij aan de complexe maar gebalanceerde smaak van deze koffie.

Rum Baba streeft naar duurzaam inkopen en branden van koffie. Deze Guatemala is het resultaat van een community-project waarbij tientallen kleine boeren samenwerken en ondersteuning krijgen van een exportorganisatie (UNEX) om hun koffie naar de wereldmarkt te brengen. Dankzij technische begeleiding passen de boeren de beste organische teeltmethodes toe, zoals het composteren van koffiepulp tot natuurlijke meststof. Dit vermindert de afhankelijkheid van kunstmest en verhoogt tegelijkertijd de opbrengst en kwaliteit van de oogst. Bovendien investeert het project in het welzijn van de gemeenschap: er zijn fondsen voor mobiele klinieken opgezet die medische zorg bieden in afgelegen koffiegebieden.

Voor het zetten van deze koffie zijn filtermethodes zoals handmatig opgieten (V60, Kalita) of een filterapparaat aan te raden, zodat de heldere smaken goed tot hun recht komen. Maal de bonen medium-fijn; Rum Baba kan de koffie desgewenst ook gemalen leveren, afgestemd op je zetmethode (van moka-pot tot cafetière). Hanteer een koffie-water verhouding van ongeveer 1:16 – bijvoorbeeld ca. 18 gram koffie op 300 ml water. Gebruik vers water net van de kook (rond 92–94 °C) voor optimale extractie, en streef naar een doorlooptijd van ongeveer 3 minuten bij het opgieten. Begin met een kleine hoeveelheid water om de koffie 30 seconden te laten bloomen (voorweken), en schenk daarna rustig verder; zo krijg je een aromatische kop met een mooie balans.

Met een geschatte cuppingscore rond de 85 punten voldoet deze koffie ruimschoots aan de specialty coffee-standaard. Koffiekenners beschouwen het als een klassiek voorbeeld van Huehuetenango’s kwaliteit en typerende smaakprofiel. In reviews wordt deze Guatemala geroemd om zijn toegankelijkheid en smaak; één proever noemde het “aromatisch, soepel en heerlijk” met hints van karamel, chocolade en zelfs rode wijn. Rum Baba zelf noemt deze koffie een vertrouwd anker in hun lineup, geliefd om de consistente, troostrijke kop die hij keer op keer levert. Ook derde partijen omschrijven het als een no-nonsense dagelijkse koffie met volle body en lage zuurgraad – kortom, een publiekslieveling zonder poespas.

Rum Baba verpakt zijn koffie in opvallende, creatieve zakken. Het ontwerp is speels en kleurrijk, wat direct de aandacht trekt. De 250 grams zakken hebben bijvoorbeeld een strak zwart-wit patroon met felle accentkleuren (zoals roze of turquoise), geïnspireerd op modern geometrisch design. Deze unieke branding is bewust “een beetje gek en leuk” gehouden, zodat het merk herkenbaar en benaderbaar blijft. Tegelijkertijd bevat het etiket op de voorkant uitgebreide informatie – van regio en variëteiten tot proces en proefnotities – keurig vermeld voor de nieuwsgierige liefhebber. De verpakking is bovendien functioneel: meestal hersluitbaar en voorzien van een ventiel om de versheid van de bonen te bewaren na opening.

Deze Guatemala Mam Huehuetenango is rechtstreeks verkrijgbaar via Rum Baba. Een 250 g zak kost € 10,50, terwijl een kilo (1000 g) voor € 33,60 wordt aangeboden. Wie groter inslaat profiteert dus van zo’n 20% prijsvoordeel per kilo. De koffie is doorgaans het hele jaar door beschikbaar; ondanks het seizoenskarakter zorgt Rum Baba steeds voor verse aanvoer en behoudt deze origin een vaste plek in het aanbod. Bestellen kan online via de Rum Baba-webshop (met snelle verzending – vaak heb je het binnen een dag in huis) of je kunt de koffie ophalen in hun winkels in Amsterdam. Er wordt in kleine batches geroosterd en verzonden binnen enkele dagen na branding, zodat je de koffie altijd lekker vers ontvangt.